Los envíos de dinero y las obras sufragadas por los emigrantes en los lugares y aldeas de Galicia son una huella histórica más fácil de detectar, medir y valorar que las remesas invisibles. Más importantes fueron las remesas económicas privadas, destinadas a la economía familiar campesina, con la que ayudaban a comprar fincas, adquirir ganado en propiedad, llevar a cabo mejoras e inversiones en la explotación y en la casa familiar, y un largo etcétera.

Otro fenómeno que particulariza la colectividad gallega dentro del contexto del asociacionismo hispánico en América fueron las solidariedades locales, que pervivieron a lo largo del tiempo y tuvieron, en su comienzo, un carácter más inmediato y vinculante que las "regionales" o "nacionales". Esto se reflejaba y tenía causa al tiempo en la propia estructura de las cadenas migratorias, así como en la reproducción de los lazos de paisanaje en América para la búsqueda de empleo, protección inmediata al recién llegado, espacios para ocio,etc.

Las pautas asociativas de los emigrantes gallegos al otro lado del mar tradujeron en buena parte una jerarquía de lealtades e identidades, sin considerarlas contradictorias. El emigrado a Cuba o Argentina tendía a buscar a compaña dos seus paisanos. En definitiva, a pervivencia desas sociedades locais e o promedio alto de retornos, xunto ao xeralmente curto período de estadía dos emigrantes, foron factores que favoreceron o mantemento dos vencellos coas comunidades parroquiais ou municipais de nacemento. Estas unións canalizáronse a través da orientación das sociedades dos emigrados en América que a partir de comezos do século XX terán como máximo obxectivo a coordinación dos esforzos para levar a cabo diversas iniciativas no país de orixe. As sociedades de instrución son, en realidade, unha denominación xenérica para as sociedades microterritoriais; pero en puridade esta norma reservábase só a aquelas asociacións que tiñan como finalidade sobranceira dotar de escolas aos seus lugares de orixe. Dentro delas tamén cabía incluír moitas sociedades con fins de recreo ou mutualistas, mentres as sociedades de carácter cultural ou artístico-musical adoitaban ter como referente territorial o conxunto de Galicia e a provincia nalgúns casos.

Para ser dirixente dunha sociedade de instrución precisábase cumprir dous "requisitos": unha posición económica acomodada e un prestixio derivado tanto da posición económica na sociedade receptora como da posesión dunha determinada formación. Presidir unha sociedade de instrución reportaba un inmediato recoñecemento simbólico e non todos os seus directivos habían ser industriais ou comerciantes de éxito. A fundación e dotación de establecementos educativos nos seus lugares de orixe foi a principal finalidade destas sociedades, que se plasmou en varias zonas de Galicia. Durante o primeiro terzo deste século fundáronse 225 escolas primarias nas aldeas de Galicia grazas ao financiamento das sociedades microterritoriais, ás que pertencen os nosos protagonistas e algún chega a presidir: o desenvolvemento dunha actividade de protección mutualista dos seus asociados en base a un vencello de solidariedade local e que cubrise sobre todo, casos excepcionais como repatriación e norte. Fomentar a cultura e a instrución primaria nos seus lugares de orixe, mediante o aporte financieiro á construción de escolas. Prestar outras axudas económicas destinadas á construción de obras públicas.